Cholesterol jest niezbędny do funkcjonowania organizmu. Ten związek tłuszczowy to główny składnik błon komórkowych. Jednak jego nadmiar powoduje choroby wieńcowe, a niedobór zwiększa zagrożenie infekcjami oraz ryzyko wystąpienia nowotworów.
Cholesterol jest wytwarzany przez wszystkie komórki naszego organizmu. Trafia też do naszego układu trawiennego wraz z pokarmem. I wtedy zaczynają się kłopoty, bo organizm wprawdzie może zmniejszyć produkcję naturalną, ale nie zawsze jest w stanie poradzić sobie z jego nadmiarem. Utrzymanie niezmiennego stężenia cholesterolu w osoczu nie jest możliwe, gdy otrzymujemy go zbyt dużo wraz z pożywieniem.
Najczęściej cholesterol trafia do organizmu z tłuszczu mleka, tłustego mięsa oraz żółtek kurzych jaj. Wchłaniany jest z jelit i łączy się białkami. W ten sposób powstają struktury, które nazywane są lipoproteinami. To nic innego jak maleńkie „ziarenka” tłuszczu, które w otulinie białek wędrują po organizmie wraz z krwią. Właśnie te lipoproteiny dzieli się na kilka rodzajów:
Cholesterol LDL
LDL – czyli te, które mają małą gęstość, a służą w organizmie do przenoszenia cholesterolu z wątroby do komórek ciała;
Cholesterol HDL
HDL – to liporoteiny dużo gęstsze i podróżujące w odwrotnym kierunku, dostarczając nadmiar cholesterolu z komórek oraz tętnic do wątroby.
Dobry i zły cholesterol
Dzięki funkcjom, jakie pełnią w organizmie poszczególne związki cholesterolu, wiemy, które z nich są „pożyteczne”. To właśnie LDL są lipoproteinami, które powodują powstawanie miażdżycy. Powstaje ona gdy cząsteczki odkładają się na ścianach naczyń krwionośnych w postaci blaszki miażdżycowej. W jej wnętrzu powstaje masa lipidowa, którą pokrywa włóknista tkanka. Dzięki temu blaszka może się powiększać i blokować przepływ krwi przez żyłę. Gdy pęka i blokuje ją całkowicie, mamy zawał serca lub udar mózgu.
Dobrym cholesterolem są natomiast lipoproteiny HDL. Usuwają one nadmiar cholesterolu z organizmu, broniąc go przed powstaniem miażdżycy.
Jak zbadać poziom cholesterolu?
Domowe testy można już kupić w aptece. Pomogą sprawdzić czy jesteśmy w grupie ryzyka, a niektóre nawet bardzo dokładnie podadzą też poziom cholesterolu – zarówno dobrego, jak i złego. Gdy mamy jednak podstawy sądzić, że problem jest, trzeba się wybrać do lekarza, który zleci badanie krwi. Po pobraniu 4 ml można z całą pewnością wykonać profesjonalne badanie. Niektórzy lekarze zalecają pierwsze badanie po ukończeniu 20 roku roku życia, ale jak możecie przeczytać w tekście cholesterol u dzieci, nie ma co zwlekać, gdy macie jakiekolwiek podejrzenia. Zwłaszcza jeśli w waszej rodzinie były problemy z wysokim poziomem cholesterolu, zawały lub choroby krążenia – sprawdź komu grozi wysoki poziom cholesterolu.
Wyniki cholesterolu – norma badań cholesterolu
Pożądany poziom cholesterolu całkowitego wynosi poniżej 200 mg/ dl, jego frakcji LDL <135 mg/dl, a HDL >40 mg/dl u kobiet i >35mg/dl u mężczyzn.
Dziwne, że te normy cholesterolu co kilka lat są tak naprawdę ustalane przez naukowców i lekarzy. Przecież to totalnie bez sensu, skoro raz są takie, raz takie, a potem się okazuje, że odkrywają drugi cholesterol i właściwie całe poprzednie wytyczne biorą w łeb.
Nie przesadzaj, bo to tak szybko się nie zmienia. Faktem jest, że trudno jest zbadać poziom cholesterolu, bo lekarze czasem reagują w stylu „a po co to Panu?” jak chcę skierowanie. I niemal każdemu muszę tłumaczyć, że nadwagi nie mam, ale mam skłonności, a w rodzinie mają i bla bla. Jakby nie mogli pieczątki postawić i do domu!
Tak samo jest za zawartością cholesterolu w różnych potrawach. Często nie ma to żadnego sensu, bo okazuje się, że raz jest tam zły cholesterol, raz dobry, a potem okazuje się znowu, że norma HDL i cholesterolu LDL została kompletnie zmieniona.