Borelioza to choroba, której nazwę słyszał chyba każdy minimum raz w życiu – choćby z mediów. Co roku lekarze apelują, aby zwracać uwagę na pierwsze objawy boreliozy, a także przestrzegają przed kleszczami, które przenoszą bakterie odpowiedzialne za to schorzenie. Choroba z Lyme, bo tak też nazywana jest borelioza, to wynik odkleszczowego zakażenia krętkami Borrelia. Choć lekarze już na początku XIX wieku dostrzegali zależności między niepokojącymi dolegliwościami, a ukąszeniami kleszczy, borelioza stała się formalnie chorobą dopiero kilkadziesiąt lat później. Od tego czasu odkrywa się wciąż nowe odmiany, m.in. bardzo groźna dla życia neuroborelioza czy zapalenie mięśnia sercowego.
Objawy boreliozy
Za objawy boreliozy odpowiadają powszechnie występujące w Polsce kleszcze z rodzaju Ixodes ricinus, które stanowią idealny rezerwuar bakterii Borrelia. Największym ryzykiem bliskiego spotkania z kleszczem obarczone są lasy liściaste i parki. Dość często możemy spotkać się z pojęciem „wysyp kleszczy” – są to takie okresy w roku, które sprzyjają ich namnażaniu. Wtedy właśnie jesteśmy najbardziej narażeni na ugryzienie kleszcza i zachorowanie na boreliozę.
Kleszcz wybiera sobie te części ciała, w których skóra jest cienka i w miarę dobrze ukrwiona, ponieważ odżywia się naszą krwią. W ten właśnie sposób do naszego organizmu mogą przedostać się krętki wywołujące chorobę z Lymę. Dla naszego bezpieczeństwa, każde ukąszenie przez kleszcza powinno zostać sprawdzone u lekarza – być może będzie potrzeba przebadania kleszcza na nosicielstwo krętków Borrelia, dlatego nie powinno się zbyt pochopnie wyrzucać jego odwłoku przed konsultacją lekarską, zwłaszcza że leczenie boreliozy jest długie i obciążające nasz organizm. Nie każdy kleszcz jest rezerwuarem bakterii Borrelia, dlatego też antybiotykoterapia nie będzie potrzebna w każdym przypadku i nie ma sensu stosować długiej terapii antybiotykami.
Jak nie zarazić się boreliozą
Ciekawą kwestią jest przenoszenie krętków Borrelia przez inne zwierzęta. Część osób zgłasza się do lekarza z objawami boreliozy i neguje ukąszenie przez kleszcza. Nosicielami krętków mogą być też szczury. Najczęściej jednak to kleszcze są winowajcą, a gdy lokują się na skórze owłosionej, np. pachwiny czy głowy, możemy ich po prostu nie zauważyć.
Borelioza może naśladować różne choroby, dlatego gdy pacjent nie pamięta, aby kiedykolwiek miał kontakt z kleszczem, ważne są bardziej specjalistyczne badania krwi. Choroba jest wciąż ogromnym wyzwaniem, a jej mało specyficzne objawy prowadzą do nietrafnych diagnoz i leczenia się latami na całkiem inne schorzenie. Choć przyczyny boreliozy mogą wydawać się banalne, jej wyleczenie jest czasochłonne i trudne – bardzo często trwa całymi latami.
Bardzo dużo osób z zaburzeniami neurologicznymi, w przeszłości doświadczyło ukąszenia kleszcza. Krętki Borrelia mogą zaatakować praktycznie każdy organ w naszym organizmie, a szczególnie mózg, serce i stawy. Coraz więcej osób z chorobami płytki nerwowo-mięśniowej po badaniach odkrywa, że w przeszłości wystąpiła u nich borelioza odkleszczowa. Choć powiązania nie są jeszcze jasne, najbliższa przyszłość przyniesie rozwiązanie.
Wszystkie objawy boreliozy, niezależnie od tego czego nosicielem był kleszcz, zawsze wyglądają tak samo. Dlatego lepiej odpuścić sobie podział na jakieś łacińskie kombinacje, bo prawda jest taka, że borelioza atakuje wszystkich bez wyjątku i jeśli kleszcz był zarażony to nie ma wielkiej możliwości, żeby przed chorobą się ochronić. Nie wierzcie w historie o tym, że ktoś ma większą lub mniejszą odporność. Od organizmu człowieka tu bardzo niewiele zależy.
Szukając kleszcza trzeba sprawdzać przede wszystkim te najbardziej nieoczywiste miejsca: pod kolanami, w zgięciach, w pachwinach i innych takich miejscach. Kleszcze wybierają sobie miejsca gdzie skóra jest cienka i łatwo się przez nią przebić. Interesuje ich tylko krew, a nie jakieś żmudne wykopaliska przez kolejne warstwy naskórka.